Křižerstwo w Radworskej gmejnje

Poprawom běše to hižo přeco tak, lětstotki dołho je to z tradiciju, zo we kónčinje mjez Budyšinom a Wojerecami a z tym tež w Radworju křižerjo jutrownu njedźelu w procesionach poselstwo zrowastanjeneho Chrystusa do susodneje wosady njesu. Křižerjo spěwaja we swjatočnej drasće na konju jěchajo jutrowne kěrluše. Zwonka wjeskow so woni róžowc abo litaniju modla. W swojim procesionje njesu křižerjo jutrowne cyrkwinske chorhoje, křiž, a postawu zrowastanjeneho Chrystusa. Konje su z jutrownym gratom a barbojće wušiwanymi seklemi krasnje wupyšene. Štóž prěni raz jěcha, ma zeleny wěnčk. K wotpowědnemu jubilejej smě so křižer ze slěbornej »25« resp. złotej »50« pyšić. W katolskej Hornjej Łužicy su dźewjeć jutrownych procesionow, w kotrychž přewažnje Serbja sobu jěchaja. Zo Serbja kaž Němcy, křesćenjo katolskeho kaž tež ewangelskeho wěrywuznaća zhromadnje jutrowne poselstwo wozjewja, je dźensa tradicionalna samozrozumliwosć, ale tež nadźijepołne znamjo za tutón kraj.

Radworski a Baćoński procesion

z Radworja w 11:45 hodź.
z Baćonja w 12:00 hodź.

dompuć z Baćonja w 15.30 hodź.
dompuć z Radworja w 15.30 hodź.

w Baćonju w 13:45 hodź.
w Radworju w 13:45 hodź.

w Radworju w 17:15 hodź.
w Baćonju w 17:15 hodź.

Budyski procesion

z Budyšina w 10:30 hodź.
dompuć z Radworja w 14:45 hodź

w Radworju w 12:15 hodź.
w Budyšinje w 16:45 hodź.

Wuchadźišćo swjatočneho křižerskeho procesiona je domjaca wosadna cyrkej, hdźež farar křižerjow žohnuje a wupósćele. Woni přewzaja cyrkwinske chorhoje, křiž a postawu zrowastanjeneho. Mužojo, swjatočnje zdrasćeni z běłej košlu, čornej krawatu abo muchu, čornymi cholowami, suknju, cylindrom a škórnjemi jěchaja jako cyrkwinski procesion po porach za sobu. Po docpěću susodneje wosady wobjěchaja křižerjo cyrkej, wosebje pak kěrchow, zo bychu wumrětym poselstwo zrowastanjeneho wozjewili. Po přestawce pola swójbow wosady rozžohnuja so křižerjo pod zwonjenjom zwonow a podadźa so na dompuć.

Křižerstwo we Radworju

Tež stawizny našeho křižerstwa sahaja daloko wróćo do srjedźowěka. Tak bu naša wjes we lěće 1623 přez tak mjenowanu “křižersku bitwu” znata. Tehdyši ryćerkubler Christoph von Minkwitz zakaza křižerjam jěchanje na kěrchowje wokoło tehdyšeje farskeje cyrkwje. Z cyłej mocu chcyše wón Luthersku wěru we Radworju přesadźić – tohodla zakaza kóždu katolsku aktiwitu. Samozrozumliwje njejsu sej to Radworscy křižerjo lubić dali a nasta bitwa ze słužownikami Minkwitza. Hakle we lěće 1776 dóńdźe k tomu, zo Radworski procesion na wjac hač 100 lět wusadźi. W lěće 1882 so křižerstwo w Radworju wožiwi.Tehdy jěchachu Radworčenjo do Zdźěrje.

Wot lěta 1892 jěcha Radworski křižerski procesion do nowozałoženeje, susodneje wosady - do Baćońja. Hač na někotre wuwzaća wopytuja Radworscy a Baćońscy křižerjo nětko susodnu wosadu, bjez toho zo bychu so prócesionaj zetkałoj. We-lětach 1973-1977 njemóžeše so Baćoński procesion nastajić. Přičina bě: ličba koni bě rapidnje wotewzała (nanuzowana kolektiwizacija we ratarstwje).

Radwor je jenička wosada, kotraž móže dwaj procesionaj witać: nimo křižerjow z Baćonja su to wot 1928 sem tež křižerjo z Budyšina, kotřiž poselstwo zrowastanjeneho Chrystusa do swěta njesu a k nam do Radworja přińdu. Po dlěšej přestawce we 70tych a 80tych lětach bu tutón procesion we lěće 1993 zaso wožiwjeny.